نوروگلیا
برای خواندن این مطلب به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.
نوروگلیا، یاخته‌های پشتیبان دستگاه عصبی هستند که وظیفه حمایت از یاخته‌های عصبی را بر عهده دارند. یاخته‌های گلیال سیستم عصبی مرکزی را به هم پیوند داده و به طریق فیزیکی و شیمیایی از آن محافظت می‌کنند. علاوه بر این مواد شیمیایی و غذایی مورد نیاز یاخته‌های عصبی را فراهم می‌آورند.
اگرچه یاخته‌های گلیال کوچکتر از یاخته‌های عصبی هستند ولی از نظر تعداد ۱۰ تا ۵۰ برابر یاخته‌های عصبی هستند به طوری که نیمی از حجم مغز و نخاع را شامل می‌شوند. این یاخته‌ها به چهار دسته کلی تقسیم می‌شوند:
· آستروسیتها(ماکروگلیا): جسم سلولی کوچک و انشعابات زیادی دارد که در تمام جهت ها کشیده شده است. در ماده خاکستری مغز یافت می شود. از وظایفش می توان به شرکت در به وجود آمدن سد بین مغز و خون و تشکیل گلیال در اطراف دندریتها اشاره کرد. در دوره جنینی به عنوان یک داربست برای مهاجرت نورون های نا بالغ عمل می کند.
· الیگودندروسیتها: دارای جسم سلولی کوچکی است و تعداد انشعابات ظریف کمی دارد. مهم ترین کارش ساخت غلاف میلین در اطراف بعضی از آکسون هاست. این غلاف برای آکسون ها یک پوشش عایق فراهم آورده و سرعت هدایت پیام را در آکسون ها افزایش می دهد.
· یاخته‌های میکروگلیا: دارای انشعابات زیادی است. در همه بخش های خاکستری و سفید مغز یافت می شود. تحرک زیادی دارد و مواد زائد مغز را از بین می برد. تعداد میکروگلیا در بافت های عصبی آسیب دیده در اثر بیماری های آلزایمر و پارکینسون افزایش می یابد زیرا در بیماری های التهابی دستگاه عصبی مرکزی این سلول ها به سلول های عمل کننده ایمنی(مانند گلبول های سفید) تبدیل می شوند تا بتوانند با میکروب های مهاجم مقابله کنند. جزو کوچکترین سلول های نوروگلیا است.
· یاخته‌های اپندیم: به صورت یک لایه سلول های مکعبی بوده که دارای مژک های متحرک می باشد. نقش ساختمانی دارند و فقط به یکدیگر چسبیده اند.
تاریخچه شناسایی
نخستین بار دانشمندی به نام ویرخف ماده میان بافت عصبی که یاخته‌های عصبی را فرا گرفته است، را نوروگلیا یا چسب عصب نامید. اکنون ما می‌دانیم که آن چسب ساختمان یاخته‌ای دارد.
وظایف نوروگلیا
· مقابله با میکروب ها و ذرات خارجی
· بیگانه خواری
· تشکیل دادن یک داربست استحکامی برای نورون ها
· شرکت در سد بین خون و مغز
· ساختن میلین
منابع
1-public-psychology.ir
2-fa.wikipedia.org
