چرخهی سوخت هسته ای چیست؟
اورانیومی که از زمین استخراج میشود، بلافاصله قابل استفاده در نیروگاههای تولید انرژی نیست. برای آنکه بتوان بیشترین بازده را از اورانیوم به دست آورد، فرآیندهای مختلفی روی سنگ معدن اورانیوم صورت میگیرد تا غلظت ایزوتوپ اورانیوم 235که قابل شکافت است، افزایش یابد...
چرخهی سوخت اورانیوم نسبت به سوخت های رایج دیگر، از جمله ذغال سنگ، نفت و گاز طبیعی، به مراتب پیچیده تر و متمایزتر است. چرخهی سوخت اورانیوم را چرخه سوخت هسته ای نیز میگویند.این چرخه از دو بخش انتهای جلویی و انتهای عقبی تشکیل شده است. انتهای جلویی چرخه، مراحلی است که منجر به آماده سازی اورانیوم به عنوان سوخت رآکتور هسته ای میشود و شامل استخراج از معدن، آسیاب کردن، تبدیل، غنی سازی و تولید سوخت است.
هنگامی که اورانیوم به عنوان سوخت مصرف شد و انرژی از آن به دست آمد، انتهای عقبی چرخه آغاز میشود تا ضایعات هسته ای به انسان و محیط زیست آسیبی نرسانند. این بخش عقبی شامل انبار داری موقتی وبازفرآوری کردن انبار نهایی است.
مدیریت زباله های هسته ای
در نیروگاه هسته ای هم مثل دیگر فعالیت های بشری، ضایعاتی تولید میشود که به دلیل حساسیت زباله های رادیواکتیو، مدیریت زمان ضایعات باید تحت قوانین و محدودیت های خاصی صورت بگیرد.
در هر هشت مگاوات ساعت، انرژی الکتریکی تولید شده در نیروگاه هسته ای، 30 گرم زبالهی رادیواکتیو به وجود میآید. برای تولید همین مقدار برق با استفاده از زغال سنگ پر کیفیت، هشت هزار کیلوگرم دی اکسید کربن تولید میشود که در دما و فشار جو، 3 استخر المپیک را پر میکند. میبینید حجم زباله های رادیواکتیو بسیار کمتر است، ولی خطر آنها به مراتب بیشتر است و مراقبت از آنها ضروری و دشوار است. زباله های رادیواکتیو براساس مقدار و نوع ماده رادیواکتیو به 3 گروه تقسیم میشوند:
الف- سطح پایین: لباس حفاظتی، لوازم، تجهیزات و فیلترهایی که حاوی مواد رادیواکتیو با عمر کوتاه هستند. این مواد نیازی به پوشش حفاظتی ندارند و معمولاً فشرده شده یا آتش زده میشوند و در چاله های کم عمق دفن شده و انبار میشوند.
ب- سطح متوسط: رزین ها، پس مانده های شیمیایی، پوشش میله سوخت و مواد نیروگاههای برق هسته ای جزو زباله های سطح متوسط طبقه بندی میشوند. اینها عموماً عمر کوتاهی دارند، ولی نیاز به پوشش محافظ دارند. این زبالهها را میتوان درون بتون قرار داد و در مخزن زبالهها گذاشت.
ج- سطح بالا: همان سوخت مصرف شدهی راکتورها است و نیاز به پوشش حفاظتی و سردسازی دارند. مراحل مدیریت این ضایعات عبارتند از:
انبارداری موقتی
سوخت مصرف شده که از رآکتور خارج میشود، بسیار داغ، رادیواکتیو و یونیزه است و تشعشعات فراوانی را پخش می کند. به همین دلیل این سوخت باید سرد شود و از تابیدن پرتو های رادیواکتیو آن، به محیط جلوگیری شود. در کنار هر رآکتور، استخرهایی برای انبار کردن سوخت مصرف شده وجود دارد. این استخرها، مخزن هایی بتونی مسلح به لایه های فولاد زنگ نزن هستند که 8 متر عمق دارند و پر از آب هستند. آب نیز به مرور زمان، شدت گرما و تابش رادیواکتیو را کاهش میدهد، به طوری که پس از چهل سال، به یک هزارم مقدار اولیه ( زمانی که از رآکتور خارج شده بود ) میرسد.
بازفرآوری انبارنهایی
3 درصد سوخت مصرف شده در یک رآکتور آب سبک، ضایعات بسیار خطرناک رادیواکتیو است. این مواد را میتوان با روش های شیمیایی از یکدیگر جدا کرد و اگر شرایط اقتصادی و قوانین حقوقی اجازه دهد، میتوان سوخت مصرف شده را برای تهیهی سوخت هسته ای جدید بازیافت کرد.
کارخانه هایی در فرانسه و انگلستان وجود دارند که مرحله بازفرآوری سوخت نیروگاههای کشورهای اروپای و ژاپن را انجام میدهند. البته این کار در ایالات متحده ممنوع است.
ضایعات هسته ای سطح بالا را پس از جدا سازی، حرارت میدهند تا به پودر تبدیل شود.
پودر را با شیشه مخلوط میکنند تا ضایعات را در محفظه ای محبوس کنند. این فرآیند، شیشه سازی نام دارد. شیشهی مایع برای ذخیره سازی، درون محفظه هایی از جنس فولاد ضد زنگ قرار میگیرند و این محفظهها را در منطقه ای پایدار ( از نظر جغرافیایی ) انبار میکنند. پس از یک هزار سال، شدت تابش های رادیواکتیو ضایعات هسته ای به مقدار طبیعی کاهش پیدا میکند. این نقطه تا به امروز، انتهای چرخه سوخت هسته ای است.
از این بخش برای تحقیق علوم استفاده کردم دستت درد نکنه.